Η κυβέρνηση ετοιμάζει, όπως ανακοίνωσε, νομοσχέδιο για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις. Σε μια τέτοια περίπτωση θα τερματιστεί μια σημαντική εκκρεμότητα σαράντα πέντε ετών αναφορικά με την άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι.
Γιατί όμως περιμέναμε μισό αιώνα σχεδόν, όταν είναι σαφές το κανονιστικό πλαίσιο του άρθρου 11 του Συντάγματος και οι κατευθύνσεις του προς τον κοινό νομοθέτη για τη ρύθμιση του δικαιώματος, ενώ επίσης είναι γνωστή σε όλους, τόσο η εμπειρία των προηγμένων κρατών για το θέμα όσο και η σχετική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Πιο συγκεκριμένα:
1) το Σύνταγμα ορίζει τα της άσκησης του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και επιτρέπει την παρουσία της αστυνομίας σε δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις, προβλέπει τη δυνατότητα της απαγόρευσής τους, εάν επίκειται σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια και εάν απειλείται σοβαρή διατάραξη της κοινωνικοοικονομικής ζωής.
2) Η εμπειρία από τις πρωτεύουσες και τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης αποδεικνύει ότι μπορεί να συνδυαστεί αποτελεσματικά η προστασία ενός από τα κορυφαία πολιτικά δικαιώματα με την άσκηση άλλων σημαντικών ατομικών δικαιωμάτων, όπως είναι η ελευθερία των μετακινήσεων, η άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, η δυνατότητα χρησιμοποίησης κοινόχρηστων χώρων κοκ.
3) Η νομολογία του ΕΔΔΑ συνοψίζεται στα εξής: α) δεν προστατεύονται από το άρθρο 11 της ΕΣΔΑ οι βίαιες πορείες και διαδηλώσεις, β) σε ό,τι αφορά τους περιορισμούς, αυτοί κρίνονται σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, γ) η αστυνομία είναι υποχρεωμένη να προστατεύει τους συμμετέχοντες σε υπαίθριες συναθροίσεις από τυχόν αντιδιαδηλώσεις που σκοπό έχουν την παρακώλυση των πρώτων και δ) η πρόβλεψη για προηγούμενη άδεια μιας υπαίθριας συγκέντρωσης δεν είναι κατά κανόνα αντίθετη με την ΕΣΔΑ.
Τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας είναι ενδεικτικά του προβλήματος· το 2019 είχαμε περίπου 8,5 πορείες ημερησίως, οι περισσότερες στο κέντρο της Αθήνας. Στο 33% αυτών συμμετείχαν λιγότερα από 200 άτομα. Το αποτέλεσμα είναι να παρεμποδίζεται ουσιωδώς η λειτουργία της πόλης, ως διοικητικού κέντρου αλλά και ως κέντρου εμπορικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ενδιαφέρον θα παρουσίαζε όμως να υπολογίσουμε και το οικονομικό κόστος των διαδηλώσεων. Μόνο στο κέντρο της Αθήνας πραγματοποιούνται ημερησίως περισσότερες από1.000.000 μετακινήσεις με αυτοκίνητο. Στο κέντρο μετακινούνται επίσης με μέσα μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία και τρόλεϊ) περισσότεροι από 1.200.000 πολίτες. Τόσο η παράνομη κατάλειψη του οδοστρώματος από ελάχιστους διαδηλωτές, όσο και ο -πολλές φορές- υπερβολικός περιορισμός της κυκλοφορίας οχημάτων από την αστυνομία οδηγεί σε απώλεια εκατομμυρίων εργατοωρών. Η μέση απώλεια χρόνου από μια διαδήλωση κάθε μέρα αγγίζει τα 35 λεπτά ανά άτομο και συνολικά το 1.283.333 ώρες. Ετησίως η απώλεια ανέρχεται σε 468.416.667 ώρες. Η οικονομική απώλεια από το σύνολο των διαδηλώσεων στο κέντρο της Αθήνας με βάση υπολογισμού το κατώτατο ωρομίσθιο (6 ευρώ) αγγίζει τα 2,8 δισ. ευρώ ετησίως και από τις μικρές διαδηλώσεις που θα μπορούσαν να πραγματοποιούνται στο πεζοδρόμιο ή σε μικρό τμήμα του οδοστρώματος ανέρχεται περίπου σε 930 εκατ. Ευρώ.
Η ρύθμιση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι με την τήρηση των εγγυήσεων του κράτους δικαίου θα είχε ως αποτέλεσμα την αποτελεσματικότερη προστασία του, την ιστορική του αποκατάσταση και την αναβάθμισή του στη συνείδηση των πολιτών.
* Δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ στις 14 Δεκεμβρίου 2019.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου