Aντιαναπτυξιακή φορο-τρομοκρατία*

Ορθότατες είναι οι προειδοποιήσεις του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής προς την κυβέρνηση στην τριμηνιαία έκθεση Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2013 που συνοδεύει την Έκθεση Πεπραγμένων του αλλά φοβούμαι ότι τελικώς δεν θα εισακουστούν.

Το Γραφείο Προϋπολογισμού, αμφισβητώντας την κυβερνητική αισιοδοξία για ανάπτυξη και πρωτογενές πλεόνασμα το 2014, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι η υπερφορολόγηση των πολιτών θα «αυξήσει το κίνητρο της φοροδιαφυγής, με αποτέλεσμα αυτό να οδηγήσει πολλούς φορολογούμενους σε ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις απέναντι στο Δημόσιο λόγω αδυναμίας πληρωμής», ενώ επισημαίνει το αυτονόητο, ότι η αύξηση των φόρων αυξάνει το κίνητρο της φοροδιαφυγής και μειώνει τα φορολογικά έσοδα.

Ωστόσο, εκείνο που θα ήθελα να θίξω εδώ δεν είναι η υπερφορολόγηση, η οποία οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή στη μείωση των εσόδων του κράτους. Θα ασχοληθώ με τα μέσα που χρησιμοποιεί το κράτος για να εισπράξει τους φόρους, μέσα που επίσης οδηγούν στα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται λοιπόν μια αυστηροποίηση της νομοθεσίας με την επαύξηση των ποινικών κυρώσεων και τη διεύρυνση του κύκλου των υπόχρεων για την καταβολή των φόρων προσώπων. Ουδείς βεβαίως ασχολείται να αξιολογήσει τα αρνητικά αποτελέσματα αυτής της άφρονος πολιτικής.

Δεν γνωρίζω πόσοι σοβαρά πιστεύουν στην κυβέρνηση ότι θα γίνουν επενδύσεις και θα υπάρξει ανάπτυξη με τέτοιου είδους αυστηροποίηση της φορολογικής νομοθεσίας. Ήδη χιλιάδες επιχειρηματίες βρίσκονται στη φυλακή για χρέη προς το Δημόσιο και χιλιάδες αναμένουν τη σειρά τους να εισέλθουν σ’ αυτήν. Αδυνατώ να δεχθώ ότι όλοι αυτοί έχουν να πληρώσουν τους υπέρογκους φόρους που τους επέβαλε το κράτος και απλώς δυστροπούν επιλέγοντας τη θαλπωρή της ειρκτής μακριά από τη συζυγική εστία. Στην πραγματικότητα δεν έχουν να πληρώσουν και οδηγούνται σε επιχειρηματική και –πολλές φορές– φυσική εξόντωση.

Συνεπώς, η αυστηροποίηση των ποινών για φορολογικά αδικήματα δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στον σκοπό για τον οποίο θεσπίζεται μια ποινή, στη βασική αρχή της γενικής προληπτικής λειτουργίας της ποινής. Η ποινή επιβάλλεται για να αποτρέψει τους πολίτες να διαπράξουν ένα αδίκημα, και στην προκειμένη περίπτωση αυτό της φοροδιαφυγής. Όταν κατά χιλιάδες οι φορολογούμενοι αδιαφορούν για τις αυστηρότατες κυρώσεις και η συντριπτική πλειονότητα εξ αυτών λόγω αδυναμίας δεν πληρώνει τους εξοντωτικούς φόρους που επιβάλλει το κράτος για να καλύψει τη δική του σπάταλη διαχείριση, αυτές έχουν αποτύχει να επιτελέσουν τον σκοπό για τον οποίο θεσπίστηκαν. Ομοίως οι εξοντωτικές κυρώσεις δεν ανταποκρίθηκαν και στην αρχή της ειδικής προληπτικής λειτουργίας της ποινής που αφορά το συγκεκριμένο κάθε φορά υποκείμενο του αδικήματος.

Το εξοντωτικό λοιπόν ποινολόγιο (στην Ελλάδα εάν δολοφονήσεις κάποιον η ποινή σου θα είναι μικρότερη από το εάν δεν αποδώσεις 300.000 ΦΠΑ) και μάλιστα χωρίς να εξετάζεται ο δόλος, σε συνδυασμό με την πίεση του κράτους στους δικαστικούς λειτουργούς, τους αυτοματισμούς που αναπτύσσει μερίδα δικαστών για να ανταποκριθεί στο αίτημα για ανθρωποθυσίες της παραπλανημένης κοινής γνώμης ή/και για λόγους φθόνου ή/και απλώς αυτοσυντήρησης καθιστά πλέον την επιχειρηματική δραστηριότητα απαγορευτική για τους περισσότερους.

Τα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών συνεδριάζουν την περίοδο της τεράστιας κρίσης, της μείωσης του τζίρου τους, της έλλειψης ρευστότητος εξαιτίας της αφαίμαξης των φορολογουμένων που αποσύρουν τις καταθέσεις τους από τις τράπεζες με γνώμονα το πώς θα αποφύγουν τη φυλακή και όχι το πώς θα λάβουν τις άριστες επιχειρηματικές αποφάσεις. Ζούμε στην εποχή της επίσημης κρατικής φορο-τρομοκρατίας που μπορεί να είναι ατελέσφορη ως προς τη σύλληψη της φοροδιαφυγής η οποία συνεχώς διογκώνεται, αλλά είναι αποτελεσματική για την κατατρομοκράτηση και κατασυκοφάντηση των επιχειρηματιών. Εάν αυτό δεν σταματήσει ξεχάστε κάθε υποψία ανάπτυξης.

Αυτά που πρέπει να γίνουν κατ΄απόλυτη προτεραιότητα είναι:

α) Αποποινικοποίηση της μη καταβολής χρεών προς το δημόσιο, ανεξαρτήτως ποσού,

β) Κατάργηση της αλληλέγγυας και εις ολόκληρον ευθύνης των διοικητικών συμβουλίων και των διαχειριστών των κεφαλαιουχικών εταιρειών για χρέη αυτών προς το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς,

γ) Φορολογική αμνηστία όλων των συναφών αδικημάτων,

δ) Κατάργηση του πόθεν έσχες για την ίδρυση εταιρειών καθώς και την αύξηση των κεφαλαίων τους.

Μπορεί οι παραπάνω προτάσεις να φαίνονται εντελώς διαφορετικές από τις βεβαιότητες της κοινής γνώμης που καλλιεργούνται συστηματικά από την κυβέρνηση, τα κόμματα του πελατειακού τόξου και τα μέσα ενημερώσεως, βεβαιότητες που δημιουργούν το κατάλληλο «κλίμα» για την επίσημη θεσμική φορο-τρομοκρατία. Αλλά χωρίς αυτές τις «αιρετικές» λύσεις σε συνδυασμό με τη δραστική μείωση του δημόσιου τομέα, της γραφειοκρατίας και των φορολογικών συντελεστών, είναι βέβαιο ότι ανάπτυξη δεν πρόκειται να υπάρξει στον αιώνα τον άπαντα.

* Δημοσιεύτηκε στην ΕΣΤΙΑ, την 01/02/2014.