Δευτέρα 8 Ιανουαρίου 2018

ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ: Ένα φανταστικό σενάριο*

Υπάρχουν καλοί και κακοί επιχειρηματίες, όπως υπάρχουν καλοί και κακοί ιερείς, καλοί και κακοί δημόσιοι υπάλληλοι, καλοί και κακοί πολιτικοί, καλοί και κακοί συνδικαλιστές κοκ. Ο μέσος τηλεθεατής βρίσκει πολύ φυσιολογικό να παρακολουθήσει μια κινηματογραφική ταινία, όπου στο ρόλο του κακού βρίσκεται ένας άκαρδος και άπληστος επιχειρηματίας. Σε όλη του τη ζωή δεν έπαψε να βλέπει έργα που επιχειρηματίες σκοτώνουν, εξαπατούν, εκβιάζουν και απειλούν για το κέρδος. Δεν ενοχλείται κανείς για την παραμορφωτική παρουσίαση του επιχειρηματία για το γεγονός ότι δεν υπάρχει –έστω και για ξεκάρφωμα βρε αδερφέ- μια ταινία που ο καλός πρωταγωνιστής είναι ένας καινοτόμος επιχειρηματίας. Δεν είμαι σίγουρος όμως ότι, ο μέσος τηλεθεατής θα αισθανόταν καλά, εάν στο ρόλο του κακού βρισκόταν ένας καθηγητής της φιλολογίας, φτωχικής καταγωγής που ο αριστερός πατέρας του πέθανε στη Μακρόνησο και η μάνα του καθάριζε σκάλες για να τον μεγαλώσει. Το σενάριο θέλει τον τύπο αυτό να είναι παιδεραστής και να μη διστάζει να κοιμηθεί με όσες μαθήτριές του θέλουν μεγαλύτερο βαθμό. Ο καθηγητής αυτός όμως είναι συγχρόνως γνωστός συνδικαλιστής της ΟΛΜΕ που έχει πρωτοστατήσει στους αγώνες εναντίον της αξιολόγησης, υπερασπίζεται το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης και έχει εκλεγεί με μεγάλη πλειοψηφία δημοτικός σύμβουλος σε κάποιο δήμο της δεύτερης περιφέρειας του Πειραιά. Έτσι δεν τολμά να τον ακουμπήσει κανείς. Κάποιος μαθητής ερωτευμένος με μια μαθήτρια που μάλλον κοιμήθηκε με τον πρωταγωνιστή καθηγητή, τυφλωμένος από τη ζήλεια απειλεί ότι, θα δημοσιοποιήσει βίντεο με τα κατορθώματά του στα social media. Λίγες ημέρες μετά ο μαθητής βρίσκεται δολοφονημένος σε ερημική τοποθεσία στο Σχιστό.
Να είστε σίγουροι ότι την ημέρα της πρώτης προβολής της ταινίας στον μοναδικό κινηματογράφο που δέχθηκε να την προβάλει θα υπάρχει διαδήλωση των συνδικαλιστών της ΟΛΜΕ και των δήμων της Β΄ Περιφέρειας Πειραιά, μια ξεχωριστή του ΠΑΜΕ και ίσως άλλη μία κάποιων εκκλησιαστικών οργανώσεων. Οι διαδηλωτές θα διαμαρτύρονται γιατί η ταινία υπονομεύει το δημόσιο σχολείο, το σεβασμό που θα πρέπει να έχουν οι πολίτες στους καθηγητές του. Κάποιοι θα βλέπουν στην σκανδαλώδη ταινία δάκτυλο των ιδιοκτητών των ιδιωτικών σχολείων. Κανείς δεν θα βρεθεί να υποστηρίξει την ταινία να μιλήσει για την ελευθερία της τέχνης κ.λπ.
Επιλεκτικές ευαισθησίες; Απλά αυτή είναι η κυρίαρχη αντικαπιταλιστική νοοτροπία.

* Δημοσιεύθηκε στο Φιλελεύθερο στις 8 Ιανουαρίου 2017.



Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2018

ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ: "ΘΕΛΩ ΑΙΜΑ"*

«Θέλω αίμα» έγραψε στους Los Angeles Times το Φεβρουάριο του 2009 η Πατ Μόρρισον για όλους τους διευθύνοντες συμβούλους των επιχειρήσεων που κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008 χρεοκόπησαν. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν κατηγορήθηκαν για κάποιο έγκλημα. Η έμπειρη αρθρογράφος και συγγραφέας δεν μπήκε στον κόπο να εξετάσει τα αίτια της κατάρρευσης μεγάλων ιστορικών επιχειρήσεων, θεώρησε όλους τους CEOs αντικειμενικά υπεύθυνους για το γεγονός αυτό. Τι κι αν αποδείχθηκε ότι η μεγάλη κρίση του 2008 είχε ως αιτίες πρωτίστως την άφρονα και λαϊκιστική παρέμβαση του κράτους στην αγορά στεγαστικών δανείων από τις αρχές της δεκαετίας του ΄90, την αλόγιστη αύξηση των δημοσίων δαπανών, την -με ευθύνη κυρίως της κυβέρνησης Μπους- διόγκωση του εξωτερικού χρέους των ΗΠΑ και την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών που υπονόμευσαν την αξιοπιστία του αμερικανικού νομίσματος στις διεθνείς αγορές.
Πάντοτε η κυρίαρχη κουλτούρα στη Δύση, επιρρίπτει ευθύνες για ό,τι κακό κι ανάποδο συμβεί στους επιχειρηματίες. Η δαιμονοποίηση του επιχειρηματία δεν έχει τέλος. Τηλεόραση, κινηματογράφος, λογοτεχνία έχουν δημιουργήσει ένα απατηλό αλλά πανίσχυρο στερεότυπο για τον επιχειρηματία που συνοψίζεται στη φράση “τα κέρδη πάνω από τους ανθρώπους” ή κάτι παρόμοιο. Πάντοτε το άπληστο αυτό “γουρούνι” δε διστάζει να κυκλοφορήσει προϊόντα που θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία να εξαπατήσει τους καταναλωτές να φοροδιαφύγει σε εξωτικούς φορολογικούς παραδείσους να σκοτώσει προκειμένου να μην αποκαλυφθούν τα σκάνδαλα στα οποία εμπλέκεται να χρηματίσει δημοσίους υπαλλήλους και πολιτικούς. Σχεδόν πάντοτε απέναντι στον αδίστακτο καπιταλιστή στέκεται ένα φτωχό ομορφόπαιδο, αδέκαστος δημόσιος λειτουργός –κάτι σαν τον Κούρκουλο- που ξεσκεπάζει τις απάτες του και τον στέλνει στη φυλακή. Ενίοτε αντί για το φτωχό ομορφόπαιδο στη θέση του υπαλλήλου της οικονομικής αστυνομίας βρίσκεται μια πανέξυπνη ξανθομάλλα με ψηλοτάκουνες γόβες που ο κακός επιχειρηματίας απειλεί ή επιχειρεί να εξαγοράσει ή να διαφθείρει, ωστόσο αυτή στέκεται -με τη βοήθεια των τακουνιών- στο ύψος της και θυσιάζει τα πλούτη που της προσφέρονται για να υπηρετήσει το δημόσιος συμφέρον.
Αυτή η συστηματική πλύση εγκεφάλου για δεκαετίες τώρα επιδιώκει να νομιμοποιήσει την κρατική παρέμβαση στην οικονομία τάχα για την προστασία μας από τους άπληστους επιχειρηματίες. Με το πρόσχημα της ψυχαγωγίας “θέλει το αίμα” εκείνων που δημιουργούν δουλειές, καινοτομία και οδηγούν στην πρόοδο.
* Δημοσιεύθηκε στο Φιλελεύθερο στις 4 Ιανουαρίου 2018.



Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2018

ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ: Το στερεότυπο του Γιάγκου Δράκου*

Πριν λίγες ημέρες προβλήθηκαν στην ελληνική τηλεόραση δύο κινηματογραφικές ταινίες με την ίδια πάνω-κάτω κεντρική ιδέα. Την ανεξέλεγκτη δράση διεφθαρμένων επιχειρήσεων που επιδιώκοντας το κέρδος δεν διστάζουν να διαπράξουν φρικτά εγκλήματα. Κάτι σαν την αλησμόνητη «Λάμψη» του Γιάγκου Δράκου. Κάθε επιχειρηματίας άλλωστε στην προπαγάνδα της αντικαπιταλιστικής υποκουλτούρας μοιάζει με τον κακό δράκο του παραμυθιού.
Στην πρώτη ταινία, του Ζαν-Πατρίκ Μπενές με τίτλο «Arès: Κίνδυνος στο Παρίσι», βρισκόμαστε στη Γαλλία του 2035. Η χώρα μαστίζεται από φτώχεια και ανεργία που έχει προκαλέσει ‒ποιος άλλος;‒ ο ασύδοτος καπιταλισμός. Η φαρμακευτική εταιρεία Donevia πραγματοποιεί πειράματα με σκοπό να θέσει σε κυκλοφορία ένα πανίσχυρο φάρμακο που θα δημιουργήσει έναν ανίκητο υπερστρατιώτη. Δυστυχώς τα πειράματα έχουν ως αποτέλεσμα τον τραγικό θάνατο 30126 ανθρώπων, κάτι που δεν συγκινεί βεβαίως την εταιρεία. Μόνη εξαίρεση ο πρωταγωνιστής, ένας βετεράνος πολεμιστής, ο Αρές που παίρνει το φάρμακο χωρίς παρενέργειες, γίνεται υπεράνθρωπος και τσακίζει τους κακούς καπιταλιστές με το ίδιο τους το προϊόν, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα τις εγκληματικές πράξεις τους στις εξαθλιωμένες μάζες.
Στη δεύτερη ταινία, το Χόλιγουντ παίρνει τη σκυτάλη της προπαγάνδας εναντίον της επιχείρησης και του επιχειρηματία. Ο τίτλος της ταινίας του Σιντάρο Σιμοσάουα είναι «Παιχνίδι Χωρίς Κανόνες (Misconduct)». Ο Άντονι Χόπκινς υποδύεται τον αδίστακτο ιδιοκτήτη μιας ακόμη φαρμακευτικής εταιρείας που έχει ξεπαστρέψει χιλιάδες ανυποψίαστους ασθενείς με τα φαρμακευτικά παρασκευάσματά της. Στην αιμοσταγή δράση του τον καλύπτει με επιτυχία ένας μεγαλοδικηγόρος, ο Αλ Πατσίνο. Η εγκληματική δράση τους αποκαλύπτεται από έναν φιλόδοξο νεαρό δικηγόρο με μια εκθαμβωτικά όμορφη αλλά συγχρόνως καταθλιπτική σύζυγο (θυμίζει σε πολλά σημεία τον «Δικηγόρο του Διαβόλου»).
Τον Ιούνιο του 2006 το Ινστιτούτο Business & Media δημοσίευσε μια πρωτότυπη μελέτη με τίτλο «Bud Company: Executive Summary», η οποία μεταξύ άλλων αναφέρει: «Οι επιχειρηματίες στην τηλεόραση διέπραξαν περισσότερα εγκλήματα από οποιαδήποτε άλλη δημογραφική ομάδα. (...). Οι επιχειρηματίες διαπράττουν πέντε φορές περισσότερα εγκλήματα από τρομοκράτες και τέσσερις φορές περισσότερα από συμμορίες.».
Ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ayn Rand, Γιαρόν Μπρουκ, έδωσε κάποτε τρεις μήνες καιρό στους φοιτητές του στο Πανεπιστήμιο Σάντα Κλάρα για να καταγράψουν τις κινηματογραφικές ταινίες, όπου στον ρόλο του καλού πρωταγωνιστή βρίσκεται ένας επιχειρηματίας. Οι φοιτητές συνάντησαν μεγάλη δυσκολία να ανακαλύψουν κάποια τέτοια έργα.

Εσείς θα μπορούσατε να βρείτε;

* Δημοσιεύθηκε στο Φιλελεύθερο στις 3 Ιανουαρίου 2018.

Οι δύο κανόνες

                              Από τα διδάγματα της ιστορίας μπορούμε να κατανοήσουμε τη σημασία που έχουν τα καλά δημόσια οικονομικά για την...