Ο χρυσός κλώνος για την οικονομία*

Στην «Αινειάδα» του Βιργιλίου συναντά κανείς τον χρυσό κλώνο που επιτρέπει, σύμφωνα με τον χρησμό της Σίβυλλας, στον Αινεία να κατέβει στον Άδη και να φτάσει στον προορισμό του. Ένας τέτοιος χρυσός κλώνος υπάρχει και στα δημόσια οικονομικά και ακούει στο όνομα «Φειδώ». Καμιά αποτελεσματική οικονομική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να γίνει χωρίς προηγούμενο δραστικό περιορισμό και εξορθολογισμό των δαπανών του κράτους δίδασκε ο μεγάλος οικονομολόγος Τυργκό. Κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο καθώς ζούμε σε μια εποχή αφροσύνης και επιπολαιότητας που είναι ευκολότερο να ξοδεύεις δισεκατομμύρια από το να εξοικονομείς ένα ευρώ. Στα κοινοβουλευτικά ήθη των προηγμένων κρατών η εισήγηση του προϋπολογισμού είναι ένα από τα κυριότερα γεγονότα. Οι πραγματικά επιτυχημένοι υπουργοί οικονομικών –και δεν γνωρίζω πολλούς τέτοιους διεθνώς‒ είναι όσοι δεν υπέκυψαν σε παραινέσεις του τύπου «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα», στην αχαλίνωτη δηλαδή ροπή των κοινοβουλίων για σπατάλη με τα χρήματα των άλλων, χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα τις κοινωνικές διαιρέσεις, την κοινωνική πολιτική και κυρίως τον φθόνο των πολλών κατά των λίγων επιτυχημένων.

Το συμφέρον μιας χώρας δεν μπορεί να στηρίζεται στη μεταφορά πόρων μέσω της αύξησης των δαπανών και της φορολογίας από τις τσέπες εκείνων που παράγουν πλούτο στις τσέπες όσων το μόνο που γνωρίζουν είναι να ...καταναλώνουν με μαεστρία όσα οι πρώτοι παράγουν. Οι φοροπαραγωγοί είναι ικανότεροι, πλην όμως λιγότεροι και ανοργάνωτοι σε σχέση με τους φοροκαταναλωτές, οι οποίοι είτε είναι περισσότεροι είτε καλύτερα οργανωμένοι σε ισχυρές συντεχνίες και πελατειακά δίκτυα. Το συμφέρον μιας χώρας επιβάλλει αυτό που ο μεγάλος φιλέλληνας πολιτικός Γλάδστων υποστήριζε, οι πλούσιοι να γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί λιγότερο φτωχοί. Δεν πρόκειται για αντίφαση, αντιθέτως είναι δύσκολο οι φτωχοί να γίνουν λιγότερο φτωχοί χωρίς προηγουμένως οι πλούσιοι να γίνουν πλουσιότεροι.

Είναι μεγάλη πλάνη να πιστεύει κανείς ότι βοηθάει τάχα τους φτωχούς και χαμηλόμισθους με επιδόματα και παροχές που μεγαλώνουν το κράτος, άποψη του συρμού στους πολιτικούς κύκλους δεξιών και αριστερών. Εάν επιθυμείς να ανακουφίσεις τους πολίτες με χαμηλό εισόδημα και να βελτιώσεις τις οικονομικές συνθήκες της ζωής τους μια και μόνη συνταγή υπάρχει: να στρέψεις την προσοχή σου στα αντικείμενα εκείνα τα οποία διευκολύνουν την εργασία και παρέχουν το ανώτατο δυνατό ποσό εργασίας: περισσότερη οικονομική ελευθερία, λιγότεροι και αναλογικοί άμεσοι φόροι και εισφορές, κατάργηση των φόρων περιουσίας, μικρότερο και λιγότερο γραφειοκρατικό κράτος. Μόνο η οικονομική ελευθερία διασφαλίζει τη δικαιότερη αμοιβή εργασίας και κεφαλαίου και οδηγεί σε αύξηση της παραγωγής και της οικονομικής ευημερίας.

Για να επιστρέψω στον έλεγχο των δαπανών του κράτους, τα οικονομικά δεν είναι κάποια απόκρυφη επιστήμη. Μια τέτοια αντίληψη οδηγεί σε απουσία οποιουδήποτε ελέγχου εκ μέρους της κοινής γνώμης και ασύδοτη σπατάλη εκ μέρους των κρατικών φορέων και των άμεσα ενδιαφερομένων. Ο αποτελεσματικός περιορισμός των κρατικών δαπανών αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μιας επιτυχημένης οικονομικής πολιτικής. Η διαφάνεια και ο έλεγχός τους είναι πάντοτε ανεκτίμητα για τα έθνη.

* Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο στις 7 Σεπτεμβρίου 2018.