Η αλήθεια ‒που ενοχλεί‒ για τη φοροδιαφυγή*

Η εκάστοτε αντιπολίτευση πριν τις εκλογές υιοθετεί αβασάνιστα το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν» ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων παρεμφερές. Ο λόγος είναι απλός: έτσι δικαιολογούνται οι εξωπραγματικές υποσχέσεις που δίνει στους ψηφοφόρους για να την υπερψηφίσουν. Όταν έλθει στην κυβέρνηση η προσγείωση στη δημοσιονομική πραγματικότητα είναι συνήθως ανώμαλη. Την επώδυνη αυτή πραγματικότητα συνειδητοποίησε και ο κ. Τσακαλώτος με τις πρόσφατες δηλώσεις του για την ήττα της κυβέρνησης στον «πόλεμο» κατά της φοροδιαφυγής.

Άλλωστε λίγες εβδομάδες πριν το Υπουργείο Οικονομικών απαντώντας σε ερώτηση του κ. Σταϊκούρα έδωσε στη δημοσιότητα απολογιστικά στοιχεία από τον «πόλεμο εναντίον της φοροδιαφυγής». Τα στοιχεία αποδεικνύουν τη θηριώδη υποκρισία και την αβυσσαλέα άγνοια σχετικά με το θέμα της φοροδιαφυγής που επιδεικνύουν διαχρονικά τόσο οι ηγεσίες του Υπουργείου Οικονομικών όσο και οι φορολογικές αρχές.

Ιδού λοιπόν τα επίσημα στοιχεία μετά τον πενταετή «πόλεμο»:

1.         Από τη Λίστα Λαγκάρντ και σχετικές με αυτή υποθέσεις εκδόθηκαν 531 εντολές ελέγχου. Εξ αυτών ολοκληρώθηκαν 247, βεβαιώθηκαν φόροι 274,7 εκατομμύρια ευρώ και εισπράχθηκαν 45,3 εκατομμύρια ευρώ.

2.         Από τη Λίστα Μπόγιαρνς και σχετικές με αυτή υποθέσεις εκδόθηκαν 258 εντολές ελέγχου. Εξ αυτών ολοκληρώθηκαν 36, βεβαιώθηκαν φόροι 18 εκατομμύρια ευρώ και εισπράχθηκαν 445 χιλιάδες ευρώ.

3.         Σε σχετιζόμενες με εμβάσματα στο εξωτερικό υποθέσεις εκδόθηκαν 2365 εντολές ελέγχου. Εξ αυτών ολοκληρώθηκαν 1031, βεβαιώθηκαν φόροι 450 εκατομμύρια ευρώ και εισπράχθηκαν 47,8 εκατομμύρια ευρώ.

Οι δημοσιογράφοι θα μπορούσαν να χαρακτηρίσουν τα παραπάνω αποτελέσματα ως το «Βατερλό» των χιλιάδων πολλά υποσχόμενων ελέγχων που ξεκίνησαν το 2012 (και συνεχίσθηκαν με αμείωτη ένταση από τη σημερινή κυβέρνηση) με μεγαλόστομα κυβερνητικά ανακοινωθέντα και «in rem» εισαγγελικές παραγγελίες.

Έχουμε όμως πολλές φορές εξηγήσει ότι η φοροδιαφυγή δεν αντιμετωπίζεται με ποινικές κυρώσεις, με εξοντωτικά πρόστιμα, με τρομοκρατικές δηλώσεις των κυβερνήσεων εναντίον των φοροφυγάδων, με πολυνομία και περισσότερη γραφειοκρατία. Το μέγεθος της φοροδιαφυγής συναρτάται κυρίως: α) με το ύψος της φορολογικής επιβάρυνσης, β) με την έλλειψη εμπιστοσύνης του φορολογουμένου στη φορολογική Αρχή, γ) με την έλλειψη μερικής έστω ανταποδοτικότητας της φορολογίας προς εκείνους που καταβάλλουν φόρους και δ) με την παραβίαση της αρχής «του πανδήμου των δαπανών» που επιτάσσει ότι όλοι οι πολίτες πρέπει να συμμετέχουν στις δαπάνες του κράτους χωρίς εξαίρεση.

Ειδικότερα, η υπερβολική φορολόγηση αυξάνει το κίνητρο της φοροδιαφυγής και μειώνει τα δημόσια έσοδα. Η αβεβαιότητα που δημιουργείται από τον κυκεώνα της φορολογικής πολυνομίας μειώνει την εμπιστοσύνη των φορολογουμένων στη δράση της διοίκησης. Η έλλειψη ανταποδοτικότητας στις παροχές του κράτους προς τους φορολογούμενους αμβλύνει τη φορολογική συνείδηση των πολιτών. Τέλος, η παραβίαση της αρχής του πανδήμου των δαπανών με υπερβολικούς φόρους που επιρρίπτει η πλειοψηφία των 8/10 εις βάρος της μειοψηφίας των 2/10 του πληθυσμού, νομιμοποιεί ηθικά τη φοροδιαφυγή και οδηγεί αναπόφευκτα σε μείωση των δημοσίων εσόδων.

* Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο στις 2 Μαρτίου 2018.